Yaprak Çilem Yalçın Arslan, Nefize Yalın, Ayşegül Özerdem, Zeliha Tunca Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD

Giriş: Folat ve B12 vitamini eksiklikleri duygudurum bozuklukları, bilişsel bozukluklar gibi birçok nöropsikiyatrik hastalığın patogenezinde rol oynar. Depresyonda, plazma folat düzeyleri düşük ve homosistein düzeyleri yüksek bulunmuştur. Bazı klinik çalışmalarda, folat ve B12 vitamini desteğinin antidepresanlara yanıtı arttığı gösterilmiştir. Bu çalışmanın amacı iki uçlu ve tek uçlu depresif bozukluk tanılı hastaların atak sırasında ölçülen B12 vitamini ve folat düzeylerini birbirleriyle ve kontrol grubuyla karşılaştırmaktır.

Yöntem: Çalışma geriye dönük bir çalışmadır. Hasta grubu Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Servisi’ne son beş yıl içinde iki uçlu ve tek uçlu depresif bozukluk tanısı ile yatarak tedavi edilmiş, 19-82 yaşları arasındaki 331 hastadan, kontrol grubu Temmuz 2007-Temmuz 2008 tarihleri Dermatoloji Polikliniği’ne başvuran 18-64 yaşları arasındaki 1440 hastadan oluşturulmuştur. Hasta ve kontrol grubunun, B12 vitamini ve folat değerleri hastanenin merkez laboratuarının veri tabanından sağlanmıştır.

Bulgular: Çalışma grubunun %14,7’si (s=260) tek uçlu, %4’ü iki uçlu depresyon (s=71), %81,3’ü kontrol grubunu (s=1440) oluşturmuştur. B12 vitamini ve folat değerleri normal dağılımda olmadığı için logaritmik transformasyon değerleri karşılaştırılmıştır. Üç grup arasında ortalamaları farklı bulunmamıştır (ANOVA, p=0.091). Tek uçlu (405.98±288.08) ve iki uçlu depresyon (439.95±240.30) tanılı hastaların B12 VİTAMİNİ vitamini ortalamaları kontrol grubundan (343.97±195.73) daha yüksekti (ANOVA, p=0.0001, post-hoc Bonferroni, p=0.003 ve p=0.002). Tek uçlu (7.52±4.13) ve iki uçlu depresyon tanılı hastaların (7.17±4.34) folat ortalamaları ise kontrol grubundan (8.67±4.28) düşüktü (ANOVA, p=0.0001, post-hoc Bonferroni, p=0.0001ve p=0.003). Tekuçlu ve ikiuçlu depresyonda B12 vitamini ve folat ortalamaları farklı değildi. B12 vitamini ve folat düzeyleri yaş ile pozitif bağıntılı idi. Kadınlarda sadece folik asit ortalamaları tekuçlu depresyonda (7.59±3.89), kontrollerden düşükken (Bonferroni, p=0,0001), ikiuçlu depresyonda (7.67±4.58) farklı değildi (Bonferroni, p=0.085).

Sonuç: Hem iki uçlu hem de tek uçlu depresyonda serum folat düzeyinin kontrol grubundan düşüklüğü literatür ile uyumludur. Özellikle tek uçlu kadın depresif hastalarda folat düşüklüğün saptanması önemlidir. B12 vitamininin beklenenin aksine depresyon hastalarında daha yüksek saptanması kliniğimizde B12 vitamini hızlı saptanarak replase edilmesi ile ilişkili olabilir.

Anahtar kelimeler: depresyon, iki uçlu, folat, B12 vitamini